Buku Membangun Rumah Tangga Bahagian Pdf

Rencana ini ialah mengenai negeri di Malaysia. Untuk pokok bernama sama, sila lihat pokok melaka. Untuk kuih bernama sama, sila lihat buah melaka.

Negeri di Malaysia نڬري دمليسيا
ﻣﻼک بندراي برسجاره‎ Melaka Bandaraya Bersejarah
Bendera Lambang
Cogan kata: Bersatu Teguh
Lagu negeri: Melaka Maju Jaya
Melaka di Malaysia
Ibu negeri	Bandaraya Melaka
Bahasa utama	Bahasa Melayu
Parti memerintah	Barisan Nasional
– Yang di-Pertua	Mohd Ali Mohd Rustam
– Ketua Menteri	Sulaiman Dr. Ali
Sejarah
– Kesultanan Melayu Melaka	Abad ke-14
– Penjajahan Portugis[i]	24 Ogos 1511
– Penjajahan Belanda[2] [three]	14 Januari 1641
– Penjajahan Inggeris[4] [5] [six] [7]	17 Mac 1824
– Penjajahan Jepun[8] [9]	11 Januari 1942
– Pembentukan Malayan Matrimony[10]	1 April 1946
– Pembentukan Persekutuan Tanah Melayu[xi]	1 Februari 1948
– Kemerdekaan sebagai sebahagian daripada Persekutuan Tanah Melayu[12]	31 Ogos 1957
– Pembentukan Kerajaan Persekutuan Malaysia[13]	16 September 1963
Keluasan
– Jumlah	1,658 km²
Populasi
– banci 2020	998,428
– Kepadatan	583/km²
Kod panggilan kebangsaan	06
Poskod kebangsaan	75xxx to 78xxx
Huruf pertama plat kenderaan	Thou
Laman sesawang:	www.melaka.gov.my

Negeri
Melaka
(Jawi:
‏
ملاک‎‎) atau juga dikenali sebagai
Melaka Negeri Bersejarah
atau
Negeri Hang Tuah) ialah sebuah negeri di Malaysia terletak di barat Semenanjung Malaysia menghadap Selat Melaka di barat bersempadankan Negeri Sembilan di utara dan Johor di tenggara.^[14]
Ia negeri keempat terkecil di Malaysia, negeri berpendudukan kedua terkecil di Malaysia dan negeri ke-4 terpadat penduduk di Malaysia. Ibu negerinya Bandaraya Melaka.

Negeri ini mempunyai peranan bersejarah melalui kewujudan Kesultanan Melaka yang begitu berpengaruh di rantau Nusantara dan Asia Tenggara sepanjang abad ke-14 dan xv sehingga ditakluk kuasa Portugis pada 1511. Melaka kini tidak mempunyai seorang Sultan, sebaliknya negeri ini diketuai oleh seorang Tuan Yang Terutama (TYT) Yang di-Pertua Negeri. Pelbagai adat etnik dan tradisi bercampur dengan sempurna di Melaka. Kehidupan aman rakyat Melaka berpunca daripada kehidupan pelbagai kaum yang telah melahirkan orang-orang Melayu, Cina, India, Baba dan Nyonya, Serani, dan Chitty.^[fifteen]

Pada tahun 2008 Melaka diisytiharkan oleh UNESCO sebagai Bandar Warisan Dunia (World Heritage).^[16]
Negeri Melaka juga diisytiharkan sebagai ‘Melaka Maju’ pada twenty.10.2010 pada jam 20:10 di Stadium Hang Jebat yang disempurnakan oleh Perdana Menteri Malaysia langsung dari Pusat Dagangan Dunia Putra (PWTC), Kuala Lumpur. Melaka juga dinyatakan sebagai Negeri Bandar Teknologi Hijau.^[17]
[18]
Negeri ini mempunyai penduduk yang agak berpendidikan tinggi, dengan kadar literasi remaja 99.five% seperti yang dilaporkan oleh Laporan Matlamat Pembangunan Millennium 2015.^[19]
Pada tahun 2016, Melaka menjadi tempat paling selamat untuk tinggal di Malaysia.^[20]
Kadar jenayah indeks negeri mencatatkan penurunan sebanyak 15.5 peratus pada tahun 2017 dengan 3,096 kes direkodkan berbanding 3,663 pada 2016.^[21]
Melaka mencatatkan pertumbuhan Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) sebanyak viii.i% pada 2017, yang kedua tertinggi di negara ini selepas Sabah. Sektor perkhidmatan kekal sebagai penyumbang utama kepada ekonomi negeri ini pada 44.8% daripada KDNK. KDNK per kapita juga berkembang 11.2% kepada RM46,015 pada 2017, melebihi angka peringkat nasional sebanyak RM42,228.^[22]
Laporan Sosioekonomi Negeri 2017 yang diterbitkan pada 26 Julai 2018 melaporkan bahawa Melaka merupakan negeri yang merekodkan kadar pengangguran terendah pada tahun 2017 dengan hanya 1.0 peratus.^[23]

Geografi

[sunting
|
sunting sumber]

Negeri Melaka terletak di pantai barat daya Semenanjung Malaysia, serta bertentangan dengan Sumatera. Berkeluasan ane,650 kilometer persegi, ia bersempadankan Negeri Sembilan di utara dan Johor di timur. Pulau Besar juga termasuk dalam sempadan negeri.

Melaka merupakan antara negeri-negeri di kawasan pantai barat yang membangun di mana mempunyai peratus kaum Melayu antara yang terbesar (67%) berbanding negeri-negeri lain yang membangun di kawasan pantai barat seperti Johor, Negeri Sembilan, Selangor, Perak dan Pulau Pinang.

Bandar-bandar utama di negeri Melaka ialah Bandaraya Melaka, Alor Gajah, Masjid Tanah, Jasin, Merlimau, Tampin/Pulau Sebang, Ayer Keroh dan Asahan.

Bandaraya Bersejarah Melaka juga berkembar dengan sepuluh buah bandar terkemuka yang lain iaitu – Lisbon, Portugal (19 Januari 1984)^{[24]
[25]
[26]}, Kuala Lumpur, Malaysia (xv Apr 1989)^[27], Hoorn, Belanda (eight November 1989)^[28], Valparaiso, Chile (23 June 1991)^[29], Nanjing^[30]
[31]
di Wilayah Jiangsu, China (18 September 2002)^[32]
[33], Changsha, China (2004)^[34], Sawahlunto, Indonesia (8 Oktober 2004)^[35], Padang Panjang, Indonesia (2006)^[36], Kota Tua Jakarta, Indonesia (12 Disember 2014)^[37]
dan Guangdong, China (21 September 2015).^[38]
[39]

Demografi

[sunting
|
sunting sumber]

Menurut Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia 2020, jumlah penduduk Melaka pada tahun 2020 ialah sebanyak 998,428 orang dengan kepadatan 583 orang perkilometer persegi. Sebanyak 92.9 peratus dari jumlah penduduk adalah warganegara. Hampir 91% penduduk tinggal di kawasan bandar. Daerah Melaka Tengah mencatatkan penduduk paling ramai iaitu 60 peratus daripada keseluruhan penduduk Melaka.^[xl]

Kumpulan etnik

[sunting
|
sunting sumber]

Berikut merupakan kumpulan etnik terbesar di Melaka mengikut jumlah penduduk pada tahun 2020;

Kewarganegaraan	Etnik	Jumlah	%
Warganegara	Bumiputera	664,635	66.6
	Cina	205,239	twenty.6
	Republic of india	52,359	v.2
	Lain-lain	5,128	0.v
Bukan warganegara	N/A	71,067	7.1

Kepercayaan penduduk

[sunting
|
sunting sumber]

Berikut merupakan jumlah penduduk mengikut kepercayaan pada tahun 2020;

Agama	Jumlah	%
Islam	687,701	68.88
Buddha	191,717	19.2
Hindu	52,640	5.27
Kristian	26,282	2.63
Lain-lain	4,846	0.49
Tiada atau tidak diketahui	35,242	3.53

Sejarah

[sunting
|
sunting sumber]

Kesultanan Melaka

[sunting
|
sunting sumber]

Sultan Melaka	Tempoh memerintah
Parameswara (Raja Iskandar Shah)	1400 – 1414
Megat Iskandar Shah	1414 – 1424
Sultan Muhammad Shah, Melaka	1424 – 1444
Sultan Abu Syahid	1444 – 1446
Sultan Muzaffar Shah	1446 – 1456
Sultan Mansur Shah	1456 – 1477
Sultan Alauddin Riayat Shah	1477 – 1488
Sultan Mahmud Shah	1488 – 1511

Semuanya mula berkembang hingga 751 tahun yang lalu (1262) ketika Parameswara menemui Melaka pada abad ke-14, seorang raja Srivijaya dari Palembang, yang memerintah pada abad ke-14.^{[41]
[42]
[43]}
Nama Melaka diambil sempena nama pohon tempat Parameswara berteduh. Pada ketika itu, satu perkara aneh berlaku yang mana seekor pelanduk putih telah menendang anjing-anjing raja. Melihatkan kejadian itu Parameswara merasa kagum dan memerintahkan agar kawasan tersebut dibuka dan dinamakan sebagai Negeri Melaka. Kesultanan ini memerintah Melaka selama 110 tahun sehingga ditewas oleh pihak Portugis pada tahun 1511.^[44]

Empayar Melaka mencapai kemuncak kuasanya semasa pemerintahan Sultan Mansur Shah, dan terdiri daripada Tanah Melayu, (kini, Semenanjung Malaysia), Singapura, dan sebahagian besar Sumatera. Pesaing utama Melaka ialah Siam di utara dan Majapahit di selatan (pulau Jawa). Semasa zaman kegemilangan Kesultanan Melaka, lahirlah nama-nama besar seperti Tun Perak, Hang Tuah lima bersaudara yang merupakan pahlawan besar ketika itu.^[45]
[46]

Sultan Mahmud Shah, Sultan terakhir Kesultanan Melayu Melaka, merupakan mangsa keadaan disebabkan Portugal pada awal abad ke-16 sedang meluaskan kuasanya ke luar negara bagi merealisasikan impiannya iaitu 3K (Keagamaan, Kekuasaan, Kekayaan).^[47]
[48]

Pemerintahan penjajah

[sunting
|
sunting sumber]

Melaka dikuasai oleh pihak Portugis di bawah pimpinan Alfonso de Albuquerque pada 24 Ogos 1511.^[49]
Ia menjadi suatu pangkalan strategik bagi pengembangan pihak Portugis di Hindia Timur dan diperintah oleh mereka selama 130 tahun.

Pada tahun fourteen Januari 1641, pihak Belanda menguasai Melaka dengan menewasan pihak Portugis melalui bantuan Sultan Johor. Walau bagaimanapun, pihak Belanda tidak berminat menjadikan Melaka sebagai sebuah pusat perdagangan di antara Timur dan Barat tetapi lebih mementingkan pembangunan Batavia (Jakarta) di Indonesia sebagai pusat pentadbiran mereka. Mereka menyerahkan Melaka kepada pihak British mengikut Perikatan British-Belanda pada 17 Mac 1824.

Belanda memerintah Melaka dari tahun 1641 hingga 1798 tetapi mereka tidak berminat membangunkannya sebagai pusat perdagangan tetapi memberi tumpuan yang lebih penting kepada Batavia (Dki jakarta) di Jawa sebagai pusat administrasi mereka. Walau bagaimanapun, mereka masih membina mercu tanda mereka, lebih dikenali sebagai Stadthuys. Di zaman Belanda bangunan itu berwarna putih, cat merah adalah kemudiannya.

Melaka diserahkan kepada British dalam Perjanjian Anglo-Belanda pada 1824 sebagai pertukaran untuk Bencoolen di Sumatra. Dari tahun 1824 hingga 1942, Melaka berada di bawah pemerintahan British, yang pertama oleh British East Bharat Visitor dan kemudian sebagai koloni mahkota. Disebabkan ketidakpuasan dengan bidang kuasa British terhadap Naning, Dol Said, ketua tempatan dan Syarikat India Timur telah berperang dari 1831 hingga 1832, yang menyebabkan kemenangan British yang tegas. Ia membentuk sebahagian daripada Negeri-negeri Selat, bersama-sama dengan Singapura dan Pulau Pinang. Melaka secara ringkas di bawah pemerintahan Kerajaan Jepun pada tahun 1942-1945^[50]
semasa Perang Dunia Ii.

Era pasca penjajahan

[sunting
|
sunting sumber]

Selepas pembubaran koloni mahkota ini, Melaka dan Pulau Pinang menjadi sebahagian daripada Malayan Union pada 1 Apr 1946,^[51]
yang kemudiannya menjadi Persekutuan Tanah Melayu pada 1 Februari 1948.^[52]
Pengisytiharan kemerdekaan telah dibuat oleh Perdana Menteri Malaya pertama, Tunku Abdul Rahman, di Padang Pahlawan pada xx Februari 1956, yang akhirnya membawa kepada kemerdekaan Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957.^[53]
Pada 16 September 1963,^[54]
Malaysia dibentuk dengan penggabungan Tanah Melayu dengan Sabah, Sarawak dan Singapura, dan Melaka menjadi sebahagian daripadanya. Pada xv April 1989, Melaka telah diisytiharkan sebuah bandar bersejarah. Ia kemudiannya disenaraikan sebagai Tapak Warisan Dunia UNESCO sejak 7 Julai 2008.^[55]

Kerajaan negeri

[sunting
|
sunting sumber]

Negeri Melaka ditadbir oleh Dewan Undangan Negeri dan Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Melaka (Exco) sendiri. Dewan Undangan Negeri merupakan kuasa tertinggi dalam menetapkan polisi di dalam negeri. Exconya bertanggungjawab kepada Dewan Undangan Negeri yang diwakili oleh pelbagai orang yang dilantik setiap lima tahun. Ia diketuai oleh Yang di-Pertua Negeri yang dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong Malaysia.

Jabatan Ketua Menteri ialah tiang pentadbiran negeri yang meletakkan pejabat Ketua Menteri, Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri serta lain-lain jabatan. Bagi pentadbiran, Melaka dibahagikan kepada tiga daerah di bawah majlis daerah masing-masing, iaitu:

• Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah
• Majlis Perbandaran Alor Gajah
• Majlis Perbandaran Jasin
• Majlis Perbandaran Hang Tuah Jaya

Mereka menyediakan pelbagai perkhidmatan dan kemudahan kepada penduduk dalam menjalankan kehidupan harian mereka.

Senarai TYT Yang di-Pertua Negeri Melaka

[sunting
|
sunting sumber]

Nama	Mula berkhidmat	Tamat berkhidmat
Tun Leong Yew Koh	31 Ogos 1957	31 Ogos 1963
Tun Haji Abdul Malek Yusuf	31 Ogos 1963	30 Ogos 1971
Tun Haji Abdul Aziz Abdul Majid	31 Ogos 1971	9 Mei 1975
Tun Syed Zahiruddin bin Syed Hassan	23 Mei 1975	30 Nov 1984
Tun Syed Ahmad Bin Syed Mahmud Shahabuddin	4 Dis 1984	three Jun 2004
Tun Datuk Seri Utama Mohd Khalil Yaakob	4 Jun 2004	iv Jun 2020
Tun Seri Setia Dr. Haji Mohd Ali Mohd Rustam	4 Jun 2020	hingga kini

Daerah dan Pihak Berkuasa Tempatan

[sunting
|
sunting sumber]

Melaka dibahagikan kepada 3 buah daerah dan 4 pihak berkuasa tempatan.

Kedudukan	Daerah	Keluasan (kmsq)	Penduduk (2008)	Jabatan Daerah	Kerajaan Tempatan
!00000one	Melaka Tengah	279.85	503,127	Bandaraya Melaka	Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah Majlis Perbandaran Hang Tuah Jaya
!00000ii	Jasin	676.07	135,317	Jasin	Majlis Perbandaran Jasin
!00000three	Alor Gajah	660.00	182,666	Alor Gajah	Majlis Perbandaran Alor Gajah

Kebudayaan dan ekonomi

[sunting
|
sunting sumber]

Sektor pelancongan dan perkilangan ialah sektor utama dalam menjana ekonomi negeri. Melaka telah mengamalkan slogan “Melawat Melaka Bererti Melawat Malaysia”. Melaka kaya dengan tempat-tempat yang menarik dan bersejarah. Terdapat peta pelancongan yang disediakan oleh Melaka.^[56]
[57]

Pada 2017, negeri ini mencatatkan 16.79 juta kedatangan pelancong, jumlah tertinggi setakat ini. Walaupun negeri ini kecil, yang merangkumi i,644 meter persegi, Melaka menjadi destinasi pilihan untuk pelancong dari Prc, Singapura, Indonesia, Taiwan dan Hong Kong.^[58]
Sepanjang tempoh enam bulan pertama (Januari-Jun) 2018, lebih eight.73 juta pelancong direkodkan telah melawat Melaka iaitu lebih tujuh peratus berbanding 8.xiv juta pelancong bagi tempoh enam bulan pertama 2017. Ia menunjukkan peningkatan sebanyak 599,037 pelancong. Peningkatan ini disumbangkan oleh penambahan pelancong domestik ke Melaka iaitu lebih 72,000 atau 1.36 peratus. Bagi pelancong domestik lima negeri yang dilaporkan ramai mengunjungi negeri ini ialah dari Selangor, Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, Johor, Terengganu dan Negeri Sembilan. Kebanyakan pelancong ini gemar menikmati ikan bakar dan asam pedas di Melaka. Selain itu, kedatangan pelancong asing turut mengalami peningkatan mendadak iaitu lebih 520,000 atau nineteen.03 peratus. Pelancong dari lima negara merekodkan kadar tertinggi iaitu China, Singapura, Indonesia, Korea Selatan dan Vietnam.^[59]

Dalam tahun-tahun kebelakangan ini, Melaka menerima banyak penghargaan antarabangsa. Bandar ini telah disenaraikan oleh beberapa penerbitan, termasuk Forbes dan Lonely Planet, sebagai salah satu Destinasi Pelancongan Utama di Asia dan Dunia.^[lx]
[61]
Melaka disenaraikan sebagai salah satu daripada 10 Destinasi Terbaik di Malaysia oleh Tripadvisor.^[62]
Aplikasi Waze mengiktiraf Melaka dengan Anugerah ‘The Best City to Drive In‘.^[63]
Di peringkat global, bandar bersejarah ini menduduki tangga hadapan mendahului kota metropolitan utama seperti Sydney, Lisbon, dan Barcelona.^[64]
Bandar ini juga telah diiktiraf oleh HuffPost sebagai antara fifteen dari
All-time Street Fine art Cities.
^[65]
Di samping itu, penerbitan Time meletakkan Melaka sebagai salah satu tempat terbaik untuk hidup dan bersara.^[66]

Antara kebudayaan Melaka yang unik ialah Dondang Sayang yang diiktiraf oleh UNESCO. Dondang Sayang ialah seni Melayu tradisional yang masih diamalkan di Melaka oleh empat komuniti: masyarakat Melayu, Baba Nyonya, Chitty dan Portugis. Praktik ini menggabungkan unsur-unsur muzik (biola, gong dan tamborin atau tambor), lagu dan dikir, dan ciri-ciri puisi merdu yang indah. Juga dikenali sebagai balada cinta, lagu-lagu yang digunakan oleh masyarakat untuk menyampaikan perasaan kasih sayang dan memberi nasihat mengenai topik-topik khas seperti kasih sayang dan kebaikan.^[67]
[68]

Melaka juga terkenal dengan makanannya, terutamanya gaya masakan Baba dan Nyonya yang terdiri daripada gaya masakan Cina dan Melayu. Kebanyakan hidangannya ialah pedas dan berempah. Bagi makanan, Melaka mendapat pengiktirafan daripada
World Street Food Congress
untuk Mee Siam Nyonya (ke-34) dan Satay Jalan Kuli (ke-43).^[69]
Pelbagai hidangan jalanan dan makanan lazat di Melaka termasuk (tetapi tidak terhad kepada) sate celup; bebola nasi ayam; mi itik; mi wantan gaya Melaka; laksa nyonya;
pai tee
(juga dikenali sebagai
pie tee
dan topi atas); ayam pongteh; asam pedas dengan ikan; makanan laut dan ikan bakar Portugis;
fishball lobak;
coconut milkshake; cendol nyonya; putu piring; dan kuih nyonya.^[70]

Sehingga hari kini, kebanyakan adat-adat kuno yang berasal daripada pendudukan Portugis masih diamalkan, termasuknya “Intrudu” (sejenis perayaan air yang menandakan permulaan musim Lent, iaitu musim puasa bagi orang Katolik), “branyu” (sejenis tarian tradisional) dan “santa cruz” (sejenis perayaan jalan tahunan)

Selain daripada pelancongan, Melaka juga menjadi pusat pengeluaran barangan tempatan daripada makanan dan barangan konsumer kepada barangan komponen-komponen senjata dan automotif berteknologi tinggi, elektronik serta komponen-komponen komputer. Terdapatnya sekurang-kurang 23 kawasan perindustrian yang merangkumi lebih kurang 500 kilang Amerika Syarikat, Jerman, Jepun, Taiwan dan Singapura.

Perkhidmatan perubatan swasta di Melaka semakin dicari oleh pesakit-pesakit sejauh Republic of indonesia dan Singapura. Hospital Straits, Hospital Putra (dulu dikenali sebagai Hospital Southern), Hospital Melaka dan Pusat Perubatan Pakar Pantai merupakan pusat perubatan swasta yang amat pop. Mereka menyediakan perkhidmatan perubatan yang setaraf dengan kebanyakan negara maju yang lain. Kerajaan Negeri Melaka ialah pemegang saham utama Hospital Putra.

Seni jalanan

[sunting
|
sunting sumber]

Pulau Pinang memulakan trend seni jalanan di Malaysia dan Melaka tidak lama selepas itu mengikutinya dengan Projek Seni Sungai pada tahun 2012. Air selalu menjadi sebahagian besar sejarah Melaka. Ia merupakan salah satu pelabuhan perdagangan paling penting di dunia, jadi Melaka telah memilih untuk memulakan seni jalanan dengan bangunan di seberang sungai. Untuk meningkatkan lanskap seni di Melaka, sembilan karyawan seni telah mencurahkan idea mereka di sepanjang dinding rumah kedai bersejarah sepanjang sungai di Jalan Kampung Hulu. Dikenali sebagai ProjectARM, karya seni ini direka khas untuk menyerlahkan keindahan Melaka. Landscape tersebut diilhamkan oleh perwakilan pelukis di Melaka dan turut diceriakan dengan memasukkan gambar dan corak berwarna-warni yang dicat di dinding kedai Kiehl.^[71]
[72]

Tarikan bersejarah utama

[sunting
|
sunting sumber]

Destinasi pelancongan terutama ialah:

• Kota A Famosa: Dibina oleh pihak Portugis pada tahun 1511 sebagai kubu pertahanan, ia telah mengalami kerosakkan struktur yang agak teruk semasa pencerobohan Belanda. Pihak British telah bercadang untuk memusnahkannya tetapi campur tangan Sir Stamford Raffles pada tahun 1808 telah menyelamatkan apa yang tertinggal sebagai A Famosa pada hari ini.
• Kota St. John: Dibina semula oleh pihak Belanda semasa suku ketiga abad ke-18, kubu ini mempunyai meriam yang mengadap ke tanah besar kerana pada masa itu, serangan ke atas Melaka datang terutamanya dari tanah besar dan bukan dari arah laut.
• Gereja St. Peter: Dibina pada tahun 1710 semasa pemerintahan Belanda di Melaka, ia merupakan gereja Katolik tertua di Malaysia. Dinding depan dan perhiasannya ialah penggabungan seni reka bentuk timur dan barat. Locengnya dibawa khas dari Goa pada tahun 1608.
• Gereja St. Paul: Dibina pada tahun 1521 oleh Kapten Portugis yang bernama Duarte Coelho, gereja ini yang dinamakan “Our Lady of The Hill” kemudiannya ditukar oleh pihak Belanda kepada tempat persemadian bangsawan dan dinamakan “Gereja St. Paul”. St. Francis Xavier telah dipelihara di dalam perkuburan terbuka gereja ini pada tahun 1553 sebelum dibawa dengan kapal ke Goa, India.
• Gereja Christ: Dibina pada tahun 1753, struktur gereja ini melambangkan seni reka bentuk Belanda yang tulen. Bangunan ini mengandungi bangku gereja yang dibuat oleh tangan, siling cahaya matahari yang dibina tanpa sambungan, kitab Injil bersadur tembaga, batu nisan yang ditulis dalam bahasa Armenia dan lukisan yang menggambarkan suatu kejadian penting dalam hidup Jesus iaitu “Santapan Terakhir”.
• Gereja St. Francis Xavier: Dibina pada tahun 1849 oleh Paderi Farve, seorang rakyat Perancis, menara gereja ini dibina khas bagi memperingati St. Francis Xavier. Dikenali sebagai “Mubaligh Sulung di Timur” (Campaigner of the East), St. Francis Xavier dikenang dengan kerja-kerja dakwah menyebarkan agama Katolik di Asia Tenggara pada abad ke-xvi.
• Bangunan Stadthuys: Dibina pada tahun 1650 sebagai penempatan rasmi Gabenor Belanda dan Timbalan Gabenor, struktur bangunan ini melambangkan seni reka bentuk Belanda. Ia kini menjadi “Muzium Sejarah dan Etnografi”. Paparan harian muzium ini ialah pakaian pengantin tradisional dan artifak dari zaman kegemilangan Melaka.

Tarikan utama lain

[sunting
|
sunting sumber]

• Sungai Melaka: Persiaran santai ke sungai dari Jalan Munshi Abdullah. Laluan ini membawa ke sepanjang Sungai Melaka yang bersejarah dan melewati beberapa rumah yang dihiasi dengan lukisan besar. Pemandangan Bukit St. Paul di bandar juga boleh dilihat dari sini.
• Pantai Klebang: Pantai ini terletak di selatan Melaka dan menghadap terus ke Selat Melaka. Terdapat bas-bas lama yang telah diperbaharui dan diubah menjadi kafetaria di sepanjang jalan di Pantai Klebang.
• Kampung Morten: Perkampungan tradisional yang terletak di tebing barat Sungai Melaka.
• Menara Taming Sari: Menara setinggi 110 m yang boleh memuatkan 66 orang pada satu-satu masa, membawa mereka dalam perjalanan vii minit untuk pemandangan Melaka, menawarkan pemandangan 360 darjah bandar bersejarah Melaka dan Sungai Melaka.
• Istana Kesultanan Melaka: Pembinaan semula Istana Sultan Mansur Shah. Ia dibina pada tahun 1985.
• Bukit Cina: Bukit Cina merupakan salah satu kuburan Cina terbesar di luar tanah besar China. Tanah perkuburan yang boleh didapati di sini sezaman dengan dinasti Ming (pertengahan abad ke-17). Kubur paling awal yang dijumpai setakat ini hingga 1622. Bukit Cina ialah tempat berjoging yang terkenal untuk penduduk tempatan.
• Muzium Warisan Baba & Nyonya: Muzium ini merupakan sebuah rumah bandar warisan Peranakan yang sebenar dan merupakan contoh budaya Peranakan yang hebat. Ia berada di Heeren Street (kini dikenali sebagai Jalan Tun Cheng Lock).
• Muzium Chetti: Muzium ini adalah mengenai masyarakat minoriti Chitty yang terdapat di Malaysia dan Singapura. Muzium ini terletak di kawasan Kampung Chitty.
• Jalan Hang Jebat (Jonker Street): Terkenal dengan barangan antiknya.
• Masjid Selat Melaka: Masjid yang baru dibina di pulau buatan manusia, Pulau Melaka terletak tidak jauh dari bandar.
• Tokong Cheng Hoon Teng: Tokong Cina yang tertua di Malaysia dan mempunyai tulisan bertarikh 1673,^[73]
  dibina oleh Kapitan Mainland china Li Wei King.
• Kuil Sri Poyyatha Vinayagar Moorthi: Kuil ini dibina oleh Thavinayagar Chitty, pemimpin orang Chitty, pada 1781 selepas kerajaan penjajah Belanda Melaka memberinya plot tanah.
• Masjid Kampung Hulu: Dibina pada tahun 1728, ia merupakan salah satu masjid yang paling lama berfungsi di Melaka bersama dengan Masjid Kampung Keling dan Masjid Tengkera (Tranquerah), Jalan Tengkera. Terdapat campuran seni bina Cina, Jawa dan Arab di bahagian menara dan bumbung.
• Masjid Cina Melaka: Masjid ini direka dengan senibina Cina yang unik dengan pagoda dan kaligrafi Cina dari gabungan reka bentuk seni bina beberapa masjid di Beijing, Shanghai dan Xi’an di China. Terletak di belakang Stadium Hang Jebat di Krubong.^{[74]
  [75]
  [76]}

Pendidikan

[sunting
|
sunting sumber]

Sekolah rendah dan sekolah menengah

[sunting
|
sunting sumber]

Sehingga 2018, terdapat 237 buah sekolah rendah dan 77 buah sekolah menengah di negeri Melaka.^[77]
Sekolah Jenis Kebangsaan (C) Yok Bin, Sekolah Kebangsaan Convent Of The Baby Jesus (2), Sekolah Kebangsaan (P) Methodist (2) dan Sekolah Kebangsaan Convent Of The Babe Jesus (i) merupakan sekolah rendah berprestasi tinggi di Melaka manakala bagi sekolah menengah ialah Sekolah Menengah Sains Muzaffar Syah, Sekolah Berasrama Penuh Integrasi Selandar dan Sekolah Menengah Kebangsaan Agama Sharifah Rodziah.^[78]
Sekolah Menengah Kebangsaan Tinggi Melaka ialah salah sebuah sekolah premier di Malaysia dan merupakan sekolah kedua tertua direkodkan di negara ini selepas
Penang Free School,
Pulau Pinang. Kementerian Pelajaran Malaysia mendaftarkan pelajar berdasarkan Ujian Penilaian Sekolah Rendah (UPSR) dan Pentaksiran Tingkatan 3 (PT3). Sebuah pusat untuk banduan juvana,
Henry Gurney Prisoners School, di Telok Mas, Melaka. Ditubuhkan pada tahun 1949 sebagai Sekolah Moral Tinggi, ia ditukar nama kepada Sekolah Henry Gurney pada xv Mei 1950. Pusat ini menjalankan program pemulihan untuk pesalah juvana lelaki.

Melaka mempunyai tiga sekolah antarabangsa, Sekolah Antarabangsa Melaka, yang menampung komuniti tempatan; Sekolah Antarabangsa MES dan KYS, yang dikendalikan oleh guru ekspatriat, yang mengkhususkan diri dalam pengajaran
Cambridge International A Levels
dan menampung komuniti ekspatriat.

Pendidikan tinggi

[sunting
|
sunting sumber]

Institusi termasuk:

• Universiti Teknikal Malaysia Melaka (UTeM).
• Kampus Universiti Teknologi MARA (UiTM) yang terletak di Lendu, Bandaraya Melaka dan Jasin.
• Kolej Perubatan Manipal Melaka di Bukit Baru merupakan institusi terpenting untuk pendidikan perubatan di negeri ini.
• Universiti Multimedia (MMU) di Bukit Beruang.
• Akademi Laut Malaysia (ALAM) di Kuala Sungai Baru.
• Akademi Pengajian Han Malaysia (MAHANS) di Hang Tuah Jaya.

Terdapat beberapa institusi yang menawarkan pendidikan kejururawatan: Institut Kesihatan Sains & Kejururawatan Pantai, Institut Sains Kesihatan Dan Kejurawatan Mahkota, Kolej Kejururawatan & Kesihatan Nilam, dan Kolej Perubatan Komplementari Melaka. Institut Kesihatan Sains & Kejururawatan Pantai dikaitkan dengan Hospital Pantai di Ayer Keroh manakala Institut Sains Kesihatan Dan Kejururawatan Mahkota dihubungkan dengan Pusat Perubatan Mahkota.

Institut Kemahiran Teknikal di Machap menyediakan latihan dalam bidang pertanian. Ia mempunyai cawangan di Taman Tasik Utama, Ayer Keroh.

Pengajian separuh masa boleh didapati di Universiti Terbuka Malaysia (OUM), manakala mereka yang ingin mendapatkan diploma akademik boleh mendaftar di Pusat Pendidikan Berterusan (UMCCE) Universiti Malaya di Kolej Sinar.

Kuliah dan peperiksaan
Clan of Chartered Certified Accountants
(ACCA) disediakan di Kolej Sinar di bandar Melaka. Kolej Sinar ialah satu-satunya institusi di negeri ini yang menawarkan pendidikan perakaunan lengkap. Kolej Sinar ialah satu-satunya pusat latihan yang diluluskan untuk kursus pelancongan. Institusi akademik lain termasuk Kolej Antarabangsa Yayasan Melaka (ICYM), Kolej Sains dan Teknologi Antarabangsa Melaka (MiCoST).

Kerajaan negeri Melaka memberikan bantuan kewangan terutamanya dalam bentuk pinjaman kepada penduduk setempat melalui Tabung Amanah Pendidikan Negeri Melaka (TAPEM).^[79]
Antara kemudahan yang disediakan oleh TAPEM ialah Pinjaman Pendidikan Tinggi, Biasiswa Minor/Biasiswa Insentif untuk Sekolah Menengah, dan Bantuan Sekolah kepada Pelajar Sekolah Rendah.^[80]

Perpustakaan awam

[sunting
|
sunting sumber]

Perpustakaan pertama di Melaka ialah Khutub Khanah Melaka, yang ditubuhkan pada tahun 1881 dan terletak di Stadthuys. Selepas kemerdekaan Malaya pada tahun 1957 dan pembentukan Malaysia pada tahun 1963, perpustakaan itu dipindahkan ke Dewan Hang Tuah pada tahun 1966. Pada tahun 1975, Perbadanan Perpustakaan Awam Melaka telah ditubuhkan untuk menubuhkan Perpustakaan Awam Melaka. Perbadanan itu kemudian ditubuhkan two tahun kemudian pada 1977 bertempat di Dewan Hang Tuah. Pada tahun 1993, Akta Enakmen Perpustakaan Awam Melaka (Pindaan) 1993 berkuatkuasa. Perpustakaan akhirnya dipindahkan ke lokasi semasa di Bukit Baru dan dirasmikan pada four November 1996.^[81]

Di peringkat daerah, cawangan perpustakaan Jasin ditubuhkan pada tahun 1986 di Bangunan JKR, yang kemudiannya dipindahkan ke bangunan baru pada tahun 1999. Cawangan perpustakaan Alor Gajah itu ditubuhkan pada tahun 1988 di Bangunan UMNO, yang kemudiannya dipindahkan ke bangunan baru pada tahun 1998. Pusat cawangan Melaka Tengah ditubuhkan pada tahun 1996 di Hang Tuah Mall selepas perpustakaan utama berpindah ke Bukit Baru, yang kemudiannya diubah menjadi Perpustakaan Pusat Sumber Tinggi Institut Pendidikan Tinggi pada tahun 2001.

Di peringkat bandar dan kampung, cawangan perpustakaan ialah cawangan Masjid Tanah yang ditubuhkan pada tahun 1992 dan 2005; Perpustakaan Desa Air Tawar, Perpustakaan Desa Felda Kemendor, Perpustakaan Desa Selandar dan cawangan Perpustakaan Desa Kuala Linggi yang ditubuhkan pada tahun 1993; Cawangan Perpustakaan Desa Rantau Panjang ditubuhkan pada tahun 1994; Cawangan Merlimau ditubuhkan pada tahun 1994 dan berpindah ke bangunan baru pada tahun 2003; Cawangan Perpustakaan Desa Pulau Sebang ditubuhkan pada tahun 1997; Perpustakaan Japerun Sungai Rambai, Perpustakaan Japerun Serkam, Perpustakaan Japerun Durian Tunggal dan cawangan-cawangan Perpustakaan Desa Ayer Molek Darat yang ditubuhkan pada tahun 1999; Perpustakaan Desa Felda Bukti Senggeh dan Perpustakaan Desa Kampung Felda Bukit Sedanan ditubuhkan pada tahun 2000; Cawangan Perpustakaan Siber Kampung Padang yang ditubuhkan pada tahun 2001; Perpustakaan Japerun Air Panas, Perpustakaan Desa Bertam Hulu, Perpustakaan Japerun Bukit Asahan, Perpustakaan Desa Tangga Batu dan Perpustakaan Desa Paya Rumput yang ditubuhkan pada tahun 2002; Cawangan Perpustakaan Siber Ilmu Air Limau dan Perpustakaan Siber Ilmu Chenderah ditubuhkan pada tahun 2003; Cawangan Perpustakaan Desa Menggong ditubuhkan pada tahun 2004; Perpustakaan Siber Kampung Klebang ditubuhkan pada tahun 2005; Perpustakaan Desa Telok Mas dan Perpustakaan Desa Telok Gong ditubuhkan pada tahun 2006; Perpustakaan Desa Bukit Bulat ditubuhkan pada tahun 2008; Perpustakaan Komuniti Planetarium Melaka dan cawangan Perpustakaan Komuniti ÆON yang ditubuhkan pada tahun 2010; Perpustakaan Desa 1Malaysia Sungai Rambai ditubuhkan pada tahun 2012.

Pengangkutan

[sunting
|
sunting sumber]

Pulau Sebang yang terletak xxx kilometer ke utara Bandaraya Melaka dan 10 kilometer dari Bandar Alor Gajah merupakan stesen keretapi yang terdekat bagi Bandaraya Melaka. Dahulunya, stesen keretapi ini dikenali sebagai Tampin oleh sebab kedudukan dari segi geografinya berada di wilayah Negeri Melaka dalam daerah Alor Gajah dan atas arahan Kerajaan Negeri Melaka serta saranan rakyat Melaka, maka nama stesen ini dikenali sebagai Stesen KTM Pulau Sebang. Sebuah lagi stesen keretapi dalam daerah Alor Gajah ialah Stesen Tebong akan tetapi tren antara bandar tidak berhenti di stesen ini. Walau bagaimanapun stesen ini turut dinaik taraf berikutan pembinaan landasan berkembar antara Seremban ke Gemas yang turut melalui stesen ini. Bagi penduduk di daerah Jasin terutamanya di kawasan Selandar, Asahan (dahulunya Bukit Asahan), Simpang Bekoh, Nyalas boleh menggunakan perkhidmatan keretapi di stesen keretapi Batang Melaka yang terletak 22 kilometer ke utara Bandar Jasin. Stesen ini bersempadankan Melaka dan Negeri Sembilan.^[82]

Pernah adanya landasan keretapi dari Pulau Sebang ke Bandaraya Melaka sebelum Perang Dunia II, tetapi ia telah dirombak oleh tentera Jepun untuk pembinaan Landasan Keretapi Maut di Burma.^[83]
Pada x Oktober 2015, perkhidmatan komuter Keretapi Tanah Melayu Berhad (KTMB) telah memperkenalkan laluan baharu, perkhidmatan pergi-balik antara stesen Seremban-Pulau Sebang/Tampin-Gemas.^[84]
[85]

Bandaraya Melaka mempunyai sebuah Terminal Pengangkutan antara bandar yang moden yang dikenali Melaka Sentral dengan perkhidmatan pengangkutan yang tetap ke Kuala Lumpur, Johor Bahru dan lain-lain bandar-bandar utama di Semenanjung Malaysia. Melaka Sentral merupakan sistem pengangkutan bas dan teksi yang tercanggih di Malaysia semasa penubuhannya. Tiada perhentian bas dan teksi di mana-mana bandar utama di Malaysia selain Melaka Sentral ketika itu.

Melaka juga mempunyai sebuah lapangan terbang di Batu Berendam yang melayankan penerbangan karter dari kawasan sekitar. Lapangan Terbang Antarabangsa Melaka (IATA: MKZ, ICAO: WMKM) (dahulunya dikenali sebagai Lapangan Terbang Batu Berendam) ialah sebuah lapangan terbang yang terletak di Batu Berendam, Melaka, Malaysia. Lapangan terbang tersebut memberi kemudahan penerbangan untuk negeri Melaka, serta utara Johor, dengan menghubungkan ke bandar-bandar seperti Guangzhou,^[86]
Haikou,^[87]
Ho Chi Minh,^[88]
Kota Bharu,^{[89]
[xc]
[91]}
Kuala Lumpur,^[92]
Langkawi,^[93]
Medan,^{[94]
[95]
[96]}
Pekanbaru,^[97]
Penang,^[98]
dan Subang.^[99]

Jalan keluar Ayer Keroh di Lebuh Raya Utara Selatan (PLUS) merupakan jalan masuk utama ke Melaka. Terdapatnya juga dua jalan keluar tambahan di Lebuhraya Utara-Selatan, iaitu di jalan keluar Alor Gajah dan Jasin.

Bandaraya kembar

[sunting
|
sunting sumber]

Melaka mula berkembar pada tahun 1984 dengan bandar Lisbon, Portugal.^[100]
Ia kini berkembar atau ditubuhkan sebagai bandar persahabatan^[101]
dengan yang berikut:

Kedudukan	Bandar	Negara	Tahun
1	Lisbon[102] [103] [104] [105]	Portugal	1984
two	Kuala Lumpur[106] [107]	Malaysia	1989
three	Hoorn[108] [109] [110]	Belanda	1989
4	Valparaiso[111] [112] [113]	Chile	1991
five	Nanjing[114] [115] di wilayah Jiangsu[116] [117] [118]	Republik Rakyat Prc	2002
6	Changsha[119] [120]		2004
7	Sawahlunto[121] [122]	Indonesia	2004
8	Padang Panjang[123] [124]		2006
9	Kota Tua Jakarta[125] [126]		2014
10	Guangdong[127] [128]	Republik Rakyat China	2015

Seni budaya dan hiburan

[sunting
|
sunting sumber]

Melaka merupakan lokasi penggambaran yang sesuai bagi syarikat penerbitan filem dari dalam dan luar negara dengan adanya pelbagai tempat tumpuan pelancong serta kesan peninggalan sejarah dunia. Artis Bollywood ikonik, Shahrukh Khan menyifatkan Melaka sebagai sebuah negeri yang cantik dan beliau akan kembali untuk berlakon dan bercuti di negeri ini.^[129]
Filem-filem yang dilakonkan dan muzik video yang diterbitkan di Melaka antaranya ialah:

• 1987 –
  
  Tragic Hero,
  
  dibintangi Andy Lau. Sebahagian daripada filem Hong Kong tersebut difilemkan di Melaka.^[130]
• 1999 –
  
  Entrapment,
  
  dibintangi Sean Connery, Catherine Zeta-Jones dan Kee Thuan Chye, pelakon Malaysia. Sebahagian daripada filem Hollywood tersebut difilemkan di Sungai Melaka.^[131]
• 2001 –
  
  1 ii Ka iv,
  
  dibintangi Shahukh Khan, Juhi Chawla dan Jackie Shroff.^[132]
• 2008 – Siri drama Singapura
  
  The Little Nyonya,
  
  dibintangi Jeanette Aw dan Qi Yuwu.^[133]
• 2011 –
  
  Don 2,
  
  dibintangi Shahrukh Khan dan Priyanka Chopra. Penjara Melaka menjadi sebahagian daripada lokasi penggambaran filem Bollywood itu.^{[134]
  [135]}
• 2013 –
  Suami Aku Ustaz,
  dibintangi oleh Ady Putra, Nora Danish dan Izzue Islam. Penggambaran filem ini dijalankan sepenuhnya di beberapa lokasi di Melaka.^[136]
• 2016 –
  
  Kabali,
  
  dibintangi Rajinikanth. Ibu Pejabat Polis Kontinjen Melaka, Penjara Sungai Udang dan sekitar bandar Melaka menjadi antara lokasi penggambaran filem Kollywood tersebut.^[137]
• 2016 – Muzik video
  Pencuri Hati
  versi dangdut, oleh Ayda Jebat.^[138]
• 2017 – Siri drama Malaysia
  Hikayat Cinta Si Pematah Hati,
  dibintangi Alif Satar.^{[139]
  [140]}
• 2018 – Telemovie Malaysia Aku Nazmi, dibintangi Jay Iswazir, Ayda Jebat dan Sheila Rusly.^[141]
• 2018 – Siri drama Malaysia
  
  Mr. Grayness,
  
  dibintangi Fendy Bakry.^[142]

Penduduk terkenal

[sunting
|
sunting sumber]

Galeri imej

[sunting
|
sunting sumber]

• 

  Gereja Christ Melaka

• 

  Patung St. Francis Xavier

• 

  Menara jam Tan Beng Swee

• 

  Masjid Kampung Kling

• 

  Rumah Orang Utan

• 

  Bangunan bersejarah

• 

  Tokong Cheng Hoon Teng

• 

• 

  Pasar Besar Melaka

Lihat juga

[sunting
|
sunting sumber]

• Pelancongan di Melaka
• Pengangkutan di Melaka
• Politik di Melaka
• Kesultanan Melayu Melaka
• Daftar masjid di Melaka
• Identiti Melaka

Catatan

[sunting
|
sunting sumber]

Rujukan

[sunting
|
sunting sumber]

• Borschberg, Peter, “The Seizure of the Santa Catarina Revisited: The Portuguese Empire in Asia, VOC Politics and the Origins of the Dutch-Johor Alliance (c. 1602–1616)”,
  Journal of Southeast Asian Studies, 33.1 (2002): 31–62. (This article tin be downloaded gratis of charge at www.cambridge.org, doi:ten.1017/S0022463402000024)
• Borschberg, Peter, ed., (2004).
  Iberians in the Singapore-Melaka Area and Side by side Regions (16th to 18th Centuries). Federal republic of germany: Harrassowitz. ISBN3-447-05107-eight.
  
  CS1 maint: extra punctuation (link)
  https://www.academia.edu/4302755
• Borschberg, Peter (2010).
  The Singapore and Melaka Straits. Violence, Security and Diplomacy in the Seventeenth Century. Singapore: NUS Printing. ISBN978-9971-69-464-seven.
  
  https://www.academia.edu/4302722
• Borschberg, Peter, ed., (2015).
  Journal, Memorial and Messages of Admiral Cornelis Matelieff de Jonge. Security, Diplomacy and Commerce in 17th Century Southeast Asia. Singapore: NUS Press. ISBN978-9971-69-798-three.
  
  CS1 maint: extra punctuation (link)
  https://www.academia.edu/4302783
• De Witt, Dennis (2010).
  Melaka from the Peak. Malaysia: Nutmeg Publishing. ISBN978-983-43519-2-2.
  
• De Witt, Dennis (2007).
  History of the Dutch in Malaysia. Malaysia: Nutmeg Publishing. ISBN978-983-43519-0-8.
  
• “Pop History of Thailand” by Thou.L. Manich Jumsai, C.B.Due east., M.A.

Pautan luar

[sunting
|
sunting sumber]

Kerajaan tempatan

[sunting
|
sunting sumber]

• Laman Rasmi Kerajaan Negeri Melaka Diarkibkan 2011-03-15 di Wayback Machine
• Laman Rasmi Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah
• Laman Rasmi Majlis Perbandaran Hang Tuah Jaya
• Laman Rasmi Majlis Perbandaran Alor Gajah
• Laman Rasmi Majlis Perbandaran Jasin
• Pentadbiran Melaka

Sejarah Melaka

[sunting
|
sunting sumber]

• Sejarah Penjajahan Portugis di Melaka – Bahasa Inggeris Diarkibkan 2010-03-01 di Wayback Machine
• Sejarah Penjajahan Belanda di Melaka – Bahasa Inggeris Diarkibkan 2006-01-08 di Wayback Car
• Sejarah Penjajahan Inggeris di Melaka – Bahasa Inggeris
• Sejarah Melaka
• Tarikan Sejarah
• Kronologi Sejarah Melaka Diarkibkan 2005-ten-23 di Wayback Car

Lokasi tempatan

[sunting
|
sunting sumber]

• Koleksi peta-peta berkaitan dengan Melaka
• Koleksi gambar-gambar berkaitan dengan Melaka
• Melaka

Pelancongan di Melaka

[sunting
|
sunting sumber]

• Koleksi pusat-pusat pelancongan Melaka
• Homestay di Melaka
• Apartment Melaka Diarkibkan 2017-09-20 di Wayback Machine
• Direktori hotel, resort dan chalet di Melaka Diarkibkan 2010-02-15 di Wayback Machine
• Senarai penginapan homestay di Melaka
• Senarai tempat penginapan di Melaka
• Kemudahan penyewaan kenderaan di Melaka
• Homestay Melaka
• Turtle Information Centre Melaka